Alles over de Bull Terriër

Op dit moment hebben heel veel baasjes over de hele wereld een ontzettend lieve en sociale bull terriër in huis. Een echte vriend van de familie, inclusief kids, andere huisdieren en zelfs de postbode. Toch begint de geschiedenis van dit ras met een behoorlijk bloederig hoofdstuk. De bull terriër is als ras namelijk officieel ontstaan in het Engeland van de negentiende eeuw. De honden zoals we ze tegenwoordig kennen stammen af van een lange serie kruisingen die er allemaal op gericht waren om optimale vechthonden op te leveren. Daarbij ging het niet om honden die samen met menselijke soldaten optrokken, zoals dat bijvoorbeeld geldt voor de rassen die van de Grieks/Romeinse molossers afstammen, maar om honden die in arena’s tegen andere dieren moesten vechten, puur voor het spektakel en het vermaak van het publiek. Bijnamen van de bull terriër zoals ‘gladiator’ herinneren nog altijd aan die tijden, maar gelukkig is de wereld van de hondenliefhebber inmiddels flink veranderd.

Tegenwoordig zijn dat soort hondengevechten al heel lang verboden: in het Verenigd Koninkrijk, maar ook in de meeste andere landen. Toch is de arena een belangrijk deel van de ‘erfenis’ die de bull terriër met zich meedraagt. Dat is niet alleen terug te zien in het uiterlijk van deze honden, maar zeker ook in het imago dat ze hebben bij mensen die niet zo bekend zijn met het ras. Dat soort imagoproblemen kunnen gevolgen hebben voor hoe mensen op straat naar je bull terriër en naar jou als baasje kijken, dus ze moeten hier zeker genoemd worden. Gelukkig zal iedereen die zelf een bull terriër heeft, of er eentje persoonlijk kent, meteen vertellen dat het enorm sociale en lieve honden zijn waar je een heleboel lol mee kunt hebben, zolang je ze maar goed opvoedt en socialiseert. Dat zal verderop in dit verhaal nog aan de orde komen, maar eerst keren we even terug naar de geschiedenis van de bull terriër en de arena’s waarin het ras tot bloei kwam.

Waar de hondengevechten in eerste instantie vooral bij de Engelse adel heel populair waren – Koningin Elizabeth I schijnt er dol op te zijn geweest – werd de ‘sport’ ook onder de plattelandsbevolking populair, en met de industriële revolutie vonden de ‘pits’, zoals de vechtringen genoemd werden, ook in de snel uitdijende steden een plek. Steeds meer mensen gingen zelf enthousiast hun honden kruisen om betere vechters te fokken. Intussen ontstonden ook steeds meer varianten van het hondengevecht. In het begin, vanaf de late Middeleeuwen, ging het vooral om ‘bull baiting’ en ‘bear baiting’, waarbij honden het opnamen tegen een stier of een beer die aan een paal was vastgebonden. Zo is de beroemde buldog (bull-dog = stierenhond) ook aan zijn naam gekomen, want dat was van oudsher een populaire hond voor dit soort matches. Deze oorspronkelijke ‘Old English Bulldog’ is inmiddels uitgestorven, maar dit ras stond wel aan de basis van de bull terriër zoals wij hem nu kennen.

De traditionele buldog was heel geschikt om tegen stieren te vechten, maar toen de hondengevechten langzaam veranderden in een hond-tegen-hond opzet bleken deze sterke maar logge beesten te traag voor die nieuwe taak. Door heel Engeland gingen eigenaren aan het fokken om nieuwe, snelle en wendbare kruisingen te vinden. Daarvoor werden vooral terriër-rassen ingezet, met een enorm scala aan verschillende kruisingen tot gevolg. Deze kruisingen werden meestal ‘bull-and-terrier’ genoemd, maar het fokprogramma was zo ongeorganiseerd dat er niet over rasstandaarden werd nagedacht. De Old English Bulldog verdween daardoor als ras van het toneel. Uit de vele bull-and-terrier varianten die ontstonden werden uiteindelijk twee officiële rassen erkend: de staffordshire bull terriër en de bull terriër waar dit artikel over gaat.

In 1835 werd het in heel Engeland verboden om hondengevechten te organiseren. Toch gingen de gevechten door, maar nu ondergronds. Tegen die tijd leek de hond die we nu als de bull terriër kennen al behoorlijk op de huidige verschijning. Toch ging het gerichte fokken op vechterseigenschappen door. In 1860 dook de eerste bull terriër op tijdens een officiële hondenshow. De eigenaar heeft nooit verteld met welke rassen hij zijn kruisingen heeft uitgevoerd, maar het kenmerkende eivormige hoofd, of ‘haaienhoofd’ van de moderne bull terriërs was er al in te herkennen. Dit werd in de eeuw die volgde nog veel geprononceerder door gericht fokken, maar destijds verschilden de deskundigen behoorlijk van mening over welke rassen hier invloed op hadden gehad. Een – misschien onbedoeld – voordeel van de invloed van de terriërs in de bloedlijn was het feit dat een moderne bull terriër veel beter kon fungeren als waakhond en mensenvriend. De bijnaam ‘gladiator’ was aan vervanging toe: de bull terriër bleek eerder een ‘gentleman’, of ‘gentleman’s companion’: gezelschap voor een echte heer dus. Deze honden beginnen zelden een gevecht, maar als ze worden geprovoceerd weten ze zich prima te verweren, meestal tot verdriet van de tegenpartij.

De ‘downface’, de zeer kenmerkende vorm van het hoofd waaraan je een bull terriër meteen herkent, kwam pas echt tot stand aan het einde van de negentiende eeuw. De afgeronde vorm van het gezicht, met zogenaamde ‘Romeinse neus’ zonder stop en met de typische driehoekige ogen, was voor nieuwsgierige mensen een reden om voor zo’n bijzondere hond te kiezen, zonder ook maar iets om vechthonden te geven. Voor het eerst begonnen mensen de vriendelijke en mensenlievende aard van de bull terriër te ontdekken. Toch zou het nog tot na de Tweede Wereldoorlog duren voordat de bull terriër echt internationaal bekend werd. Na in de oorlog als politiehond te zijn gebruikt – en samen met generaal Patton Parijs te hebben bevrijd – verspreidde het ras zich over alle landen die bij het Britse Imperium hadden gehoord. Ze bleken heel goed om te kunnen gaan met tropische omstandigheden, waardoor ze populair waren bij jagers op grofwild in Afrika. In Zuid-Afrika is het nog altijd één van de meest gewilde hondenrassen.

Nu de bull terriër over de hele wereld een geliefd huisdier is, worden deze honden door veel mensen nog steeds verkeerd begrepen. Dat heeft vooral met zijn kenmerkende vechthondenuiterlijk te maken, waar nog bij komt dat sommige mensen hem een ‘griezelige kop’ vinden hebben. Wat daarbij niet helpt is dat sommige baasjes een bull terriër hebben om een bepaald imago mee uit te stralen: een agressief en stoer imago dus. Iedereen die deze dieren goed kent weet dat ze lief, trouw, waaks en beschermend zijn, maar niet agressief, zolang ze maar goed zijn opgevoed en gesocialiseerd. Ze kunnen behoorlijk eigenwijs zijn (terriër invloed), dus een consequente opvoeding is cruciaal, zonder autoritair of bestraffend te zijn. Een bull terriër is gek op spelletjes en lol maken, maar daardoor soms ook iets te enthousiast en ongehoorzaam. Zolang je weet waar je aan begint en de socialisatie en training van begin af aan serieus neemt is dit geen probleem. Een bull terriër kan goed met kinderen omgaan en is gek op zijn ‘roedel’ – jouw gezin dus. Wees wel gewaarschuwd voor het onbegrip en de vooroordelen van mensen om je heen, maar als je denkt dat je in staat bent om een bull terriër goed op te voeden, dan heb je er een lieve, trouwe en vaak hilarisch grappige vriend voor het leven bij!

Naast de stevige, buldog-achtige bouw van het lijf is de unieke vorm van het hoofd de meest opvallende eigenschap van een bull terriër. Vanaf het schedeldak tot aan de snuit loopt de vorm vloeiend en afgerond af, zonder stop of geprononceerde neusrug. Hun zwarte neus buigt mee in deze lijn en loopt uit in twee grote, goed ontwikkelde neusgaten. De onderkaak is erg krachtig en diep van bouw. Een ander compleet uniek trekje zijn de driehoekige ogen. Een bull terriër heeft kleine, diepliggende ogen, die zwart of diep donkerbruin van kleur zijn. De kleine, puntige oren staan hoog op de schedel en wijzen recht omhoog.

De bouw van een bull terriër is kort, breed en stevig. De nek is erg sterk en gespierd en loopt over in een brede borstkas. De gewelfde ribben zijn diep, waarachter een slanke buik overloopt in brede, sterk ontwikkelde lendenen. Een bull terriër draagt zijn korte staart horizontaal, boven evenwijdige achterpoten met gespierde dijen.

In de officiële Nederlandse rasstandaard worden geen strikte eisen gesteld aan de schofthoogte en het wenselijke gewicht van een bull terriër. De standaard zegt: “Er is geen gewichts- en maatlimiet, maar de hond dient voor zijn maat de indruk te geven een maximum aan substantie te bezitten”.

De American Kennel Club (AKC) geeft als richtlijn aan dat een volwassen dier een schofthoogte van 21 tot 22 inches hoort te hebben, wat neerkomt op ongeveer 53 tot 56 centimeter. Dat geldt niet voor de miniatuur bull terriër, die een stuk kleiner is dan de normale verschijningsvorm. Deze miniversie van de bull terriër komt minder vaak voor dan de normale variant (is de laatste jaren wel erg in opkomst) en valt binnen de FCI onder dezelfde groep en sectie.

Let wel, de American Kennel Club (AKC) en FCI zijn twee verschillende organisaties die beiden andere rassen en rasstandaarden hanteren en herkennen. De FCI wordt in Nederland als leidraad aangehouden en de AKC in Amerika. Zo kent Engeland bijvoorbeeld, The Kennel Club. Zo zijn er verschillende landen die op verschillende manieren hondenrassen erkennen. Echter is de grootste organisatie de FCI, waar Nederland onder valt.

Een bull terriër heeft een korte, gelijkmatige vacht. De vacht voelt hard aan en ligt vlak aan de huid/ In de wintermaanden kan een bull terriër een wollige ondervacht krijgen, maar dat is niet altijd het geval. De kleur van de vacht kan variëren van wit tot rood, reekleur, driekleur en zwart gestroomd. Specifiek voor bull terriërs met een compleet witte vacht is er een verhoogd risico op doofheid als erfelijke afwijking. In het verleden is het aantal witte dieren sterk  teruggedrongen om dit probleem uit de populatie te filteren, maar het is nog altijd een punt van aandacht, ook omdat het moeilijk is om te ontdekken dat je puppy doof is.

Zoals al eerder is opgemerkt is het karakter van een bull terriër totaal niet wat een leek van een ex-vechthond zou verwachten. Dat komt voor een belangrijk deel door de terriër invloeden waaruit het ras is ontstaan, maar ook doordat deze honden nooit zijn gefokt om agressief tegen mensen te doen. Een bull terriër is vooral een hele lieve goedzak, die het liefst in de buurt van zijn gezin is en altijd in is voor een beetje plezier maken. In wezen is een bull terriër heel sterk gericht op mensen; zeker op zijn baasje(s). Dat wil nog niet zeggen dat deze honden ook altijd klakkeloos luisteren: ze kunnen ondeugend of zelfs gewoon ongehoorzaam zijn. Dat kan een uitdaging zijn voor jou als opvoeder: daarom wordt deze hond ook afgeraden voor mensen die geen ervaring hebben met honden.

Bull terriërs kunnen behoorlijk koppig zijn en het geduld van hun baasjes flink op de proef stellen als ze daar zin in hebben. Ze hebben vaak ook een onafhankelijk trekje in zich, maar als ze eenmaal gehecht zijn aan hun gezin zullen ze vooral een vrolijke toevoeging aan de het huishouden vormen. Deze honden staan ook bekend als echte kindervrienden, wat natuurlijk perfect is als je (kleine) kinderen in huis hebt. Blijf daarbij wel altijd onthouden dat je honden en kinderen nooit zonder toezicht in dezelfde ruimte mag laten, gewoon voor de veiligheid. Dat heeft niet zozeer met de aard van het ras te maken, maar met honden in het algemeen: je kunt nooit te voorzichtig zijn, want honden blijven honden en kinderen, tja... dat blijven kinderen. Nog een opvallende eigenschap: bull terriërs hebben nauwelijks de neiging om te blaffen, tenzij ze denken dat er iets aan de hand is. Als je bull terriër blaft is het dus verstandig om te gaan checken wat er aan de hand is.

In het algemeen is een bull terriër een vrij gemakkelijke hond om te houden als het om de verzorging gaat. De korte vacht vraagt niet veel aandacht: vaak is wekelijks een keertje borstelen genoeg om de haren en de onderliggende huid in goede conditie te houden. Als je bull terriër in de rui is zal je iets vaker moeten borstelen, maar dat merk je vanzelf wanneer hij ineens sterk gaat verharen. Bull terriërs zijn wel gevoelig voor huidproblemen, zoals irritaties, allergieën en insectenbeten. Als je merkt dat je eigen hond hier last van heeft is het goed om samen met de dierenarts te kijken wat eraan te doen is.

De tanden van een bull terriër zijn een belangrijk stuk ‘gereedschap’, dus die moeten in goede conditie blijven. Er is speciaal ontwikkelde tandpasta voor honden te koop, waarmee je het gebit met een wekelijkse poetsbeurt schoon kunt houden. Als je dit vanaf de puppytijd aanleert voorkom je dat je hond er een hekel aan krijgt. Let goed op of je ontstekingen of geïrriteerd tandvlees ziet, want zulke infecties kunnen niet alleen in de mond problemen veroorzaken, maar ook overslaan naar andere delen van het lichaam en daar grote schade aanrichten.

De oren van een bull terriër zijn kwetsbare plekken, omdat vuil daar gemakkelijk kan achterblijven. Bacteriële infecties liggen dan op de loer. Controleer de oren regelmatig, bijvoorbeeld tijdens het borstelen, en verwijder vuil met lauw gekookt water. Voor de huidplooien rond de ogen geldt hetzelfde. Bijzondere aandacht bij de verzorging verdienen de nagels van een bull terriër. Deze moeten regelmatig worden geknipt, afhankelijk van hoe snel ze slijten door de kilometers die je hond kan maken. Als je niet weet hoe je nagels moet knippen, of het niet goed durft, raadpleeg dan een professional. Als je de nagels te kort afknipt, of onder een verkeerde hoek, kan je hond er veel last van krijgen.

Hoewel hondengevechten gelukkig bijna helemaal verleden tijd zijn is de bull terriër wel gefokt om een sporthond te zijn, wat je ook van de sport zelf mag vinden. Daarom hebben deze honden genoeg beweging nodig om hun gespierde lijf in vorm te houden. Sociaal als ze zijn doen ze dat het liefst samen met de mensen waar ze dol op zijn – met jou dus. Ga elke dag een flink stuk wandelen, minstens een half uur, maar liefst langer. Denk er daarbij wel goed over na of je je bull terriër ongelijnd laat lopen. Ze zijn dol op lekker spelen en ravotten, maar vanwege hun slechte imago kunnen voorbijgangers en ook andere hondenbezitters gemakkelijk schrikken van je bull terriër. Daar kan je hond niets aan doen, maar jij kunt er rekening mee houden door hem aan de lijn te houden als er andere mensen of honden in de buurt zijn.

Bull terriërs zijn vrolijke, enthousiaste en soms zelfs wat doldrieste honden, die er gek op zijn om spelletjes te doen met hun baasje. Geef ze daarom maar flink de ruimte om dat ook te doen: voldoende hondenspeeltjes zijn leuk om te hebben, maar het is altijd leuker als jij meedoet, dus neem zeker een balletje of een frisbee mee als je samen op pad gaat. Naast leuk zijn dit soort spelletjes ook gezond voor je hond: een bull terriër heeft mentale prikkels en uitdaging nodig om scherp en gezond te blijven.

Lees hier wat je allemaal nodig hebt aan hondenspullen wanneer je een bull terriër in huis neemt.

Ook speciale hondensporten zijn een prima uitlaatklep voor een bull terriër – en nog erg leuk om samen met jou als baasje te doen ook. Je kunt met deze honden allerlei hondensporten uitproberen, dus kijk eens goed rond naar de mogelijkheden bij jou in de buurt. Hondensporten zijn niet alleen goed voor de lichaamsbeweging, maar ook voor het geestelijk welzijn van je hond en het leren omgaan met andere honden. Erg nuttig dus, maar vooral heel leuk om de band met je bull terriër nog verder te versterken.

Hoe lief en trouw een bull terriër ook is, ze zijn zeker niet de gemakkelijkste honden om goed op te voeden. Daar komt nog bij dat de mensen om je heen soms een erg negatief beeld van het ras hebben, dus het gedrag van je hond wordt vaak oneerlijk kritisch bekeken en beoordeeld. Daarom moet je vanaf het begin serieus werk maken van een goede socialisatie. Daarmee bedoelen we dat je je bull terriër goede sociale vaardigheden aanleert, in de omgang met mensen en zeker ook met andere dieren. Neem je hond mee in de dagelijkse dingen die je doet, zodat hij een eerlijke kans heeft om eraan te wennen. Samen buiten rondlopen en allerlei nieuwe dingen ontdekken is een hele positieve ervaring, zeker als jij rustig blijft en je puppy gerust blijft stellen. De eerste maanden zijn hiervoor een kritieke periode, omdat je opgroeiende puppy dan erg gevoelig is voor nieuwe indrukken. Uiteindelijk duurt het wel twee jaar totdat de socialisatiefase afgerond is, dus als je hier goed in investeert heb je daar heel veel plezier van zodra je bull terriër volwassen is.

Voor de juiste socialisatie en opvoeding van je bull terriër is het belangrijk om een goede opvoedingsstijl te gebruiken. Je puppy heeft de neiging om ondeugend en koppig te doen, dus je zult zijn gedrag zeker bij moeten sturen, maar doe dat wel op een goede manier. Wees ten eerste consequent, want veel van jouw regels zal je puppy niet in één keer klakkeloos aannemen: daar zijn ze te eigenwijs en te speels voor. Nog belangrijker is het om een positieve stijl van opvoeden te blijven hanteren. Dit zijn gevoelige honden en je kunt ze gemakkelijk kwetsen, of zelfs traumatiseren, als je te streng tegen ze doet. Met positief opvoeden bedoelen we dat je de nadruk legt op belonen van goed en gewenst gedrag, in plaats van het afstraffen van ongewenst gedrag. Zorg dat je je van tevoren goed inleest over de beste manier om puppy’s te trainen en op te voeden, want de eerste maanden zijn kritiek en die kun je niet overdoen!

Eigenlijk zouden alle baasjes verplicht met hun puppy’s op puppycursus moeten gaan. Deze cursussen zijn een geweldige start van de opvoeding en socialisatie van je hond, maar ook van jou als baasje. Maak vooral gebruik van de expertise van professionele trainers en leer onder begeleiding samen te werken met je puppy. Een bijkomend voordeel is dat je ook meteen goed begint met de socialisatiefase, omdat je hond hier vast kan wennen aan andere honden en mensen in de buurt. Vergeet daarbij niet om lol te maken, want samen op puppycursus gaan is ook gewoon heel erg leuk!