Alles over de Newfoundlander

Als je nietsvermoedend een newfoundlander tegen het lijf loopt kan je gemakkelijk denken dat je met een beer te maken hebt. Deze grote, stevige honden kunnen met hun zware bouw en hun vierkante kop een behoorlijk intimiderende eerste indruk maken, dus je hoeft je niet te schamen als je je bij jullie eerste ontmoeting een hoedje schrikt. Toch zul je vrij snel merken dat de newfoundlander een vriendelijke, zachtaardige en slimme hond is. Het zou zelfs kunnen dat een newfoundlander bij jullie eerste ontmoeting je leven redt, want dit ras is gefokt om te werken in het water – je zou niet de eerste drenkeling zijn die door een newfoundlander op het droge wordt getrokken!

De moderne herkomst van de newfoundlander laat zich raden: Newfoundland, een ruig gebied in wat tegenwoordig Canada is. Toch is het ras niet daar ontstaan door kruisingen met een Canadese beer: de voorouders van de newfoundlander zijn waarschijnlijk met de Europese zeevaarders meegereisd toen ze het Noord-Amerikaanse continent koloniseerden. De precieze geschiedenis is niet bekend, maar de Italiaanse ontdekkingsreiziger die in 1497 in Newfoundland aan wal ging kan een aanwijzing zijn. Deze John Cabot, of eigenlijk Giovanni Caboto, had honden bij zich die leken op spaniëls en Pyreneese berghonden. Toch zijn andere bloedlijnen ook best mogelijk.

Een ander interessant verhaal is dat van een Europeaan die eigenlijk al veel eerder het Amerikaanse vasteland ontdekte. Ver voor de tijd van Columbus hebben de Noormannen de oversteek al gewaagd. De exacte datum waarop de IJslandse zeevaarder Leif Erikson Groenland en later Newfoundland ontdekte is niet bekend, maar het moet al rond het jaar 999 zijn geweest. Interessant genoeg had hij een legendarische ‘beerhond’ bij zich, die volgens de verhalen Oolum heette. Dit zou best eens een voorloper van de newfoundlander kunnen zijn geweest.

Een andere mogelijkheid is nog dat de oorspronkelijke inwoners van het Noord-Amerikaanse continent de honden al bij zich hadden toen ze in het gebied neerstreken. Hoe dan ook wordt door moderne kynologen beweerd dat de newfoundlander sterk lijkt op de molos-achtige honden die al door de Romeinen werden gehouden en die de voorouders zijn van bijvoorbeeld de Sint-Bernard en de Berner sennenhond. Bij fokprogramma’s die werden ingezet om de Sint-Bernard nieuw leven in te blazen zijn veel newfoundlanders gebruikt, dus zo kwamen deze mogelijk verwante genetische lijnen vrij recent weer bij elkaar. Een andere mogelijkheid ligt bij Portugese vissers die in de zeventiende eeuw in het gebied visten en daarbij hun mastiffs meebrachten. Wat de wortels van het ras ook precies zijn, de newfoundlander is in elk geval bijzonder omdat hij zich lang heeft kunnen voortplanten zonder sturing door gerichte fokprogramma’s of ander menselijk ingrijpen voor een bepaald doel.

Wat de herkomst van de newfoundlander ook precies is, de bewoners van Newfoundland en de omliggende gebieden waren erg blij met hun harige landgenoten. De newfoundlander is helemaal thuis in het water en daar is hij dan ook gretig voor ingezet. Zijn dikke dubbele vacht zorgt ervoor de deze hond prima in het ijskoude water van het hoge noorden kan zwemmen. Daarnaast hebben newfoundlanders zwemvliezen tussen hun tenen. Hun enorme formaat en grote kracht maakt ze ook geschikt om in hoge golven en onstuimig zeewater te zwemmen. Daar komt nog bij dat ze een unieke zwemslag hebben die niet lijkt op het trappelen waarmee andere hondenrassen zich door het water bewegen. In combinatie met hun grote poten en pure spierkracht maakt dit de newfoundlanders tot de beste zwemmers die er onder honden bestaan.

De zwemkunsten van de newfoundlander hebben ervoor gezorgd dat ze werden ingezet door vissers. Ze zijn heel geschikt om visnetten uit de branding te slepen, waarbij hun intelligentie goed van pas komt om die ingewikkelde klus te klaren. Ook zijn ze sterk genoeg om boten op de wal te slepen: een vaardigheid die ook is gebruikt om ze karren te laten trekken. Daarnaast zijn ze veel als reddingshonden ingezet, in kustgebieden en op binnenlandse wateren.

In de achttiende eeuw werd de newfoundlander naar de Britse eilanden geïmporteerd, waar de eerste officiële rasstandaard werd opgesteld. Zo maakte dit ruige hondenras uit de Canadese wildernis waarschijnlijk een terugkeer naar zijn Europese oorsprong. Inmiddels is de zachtaardige werkhond uit het hoge noorden voor heel veel eigenaren een trouwe vriend van het hele gezin. Zo is de ‘newfy’, zoals de fans hem ook wel noemen, aan de zijde van de westerse mens de halve wereld over gereisd.

De newfoundlander is enorm, daar kunnen we letterlijk niet omheen. Het ras hoort bij de grootste honden die er bestaan. Een newfoundlander reu hoort een gemiddelde schofthoogte te bereiken van 71 centimeter. Een teefje bereikt een schofthoogte van 66 centimeter. Een newfoundlander is niet alleen hoog, maar ook lang van lijf: de grootste ooit gemeten was meer dan 180 centimeter van de punt van de neus tot het tipje van de staart. Die recordhouder woog ook 120 kilo. Dat is misschien een wat extreem gewicht, maar met 65 tot 80 kilo voor reuen en 55 tot 65 kilo voor teefjes is een newfoundlander geen hond die je zomaar even aan de kant kunt zetten.

Ondanks zijn grootte heeft een newfoundlander toch een gebalanceerde, harmonische bouw. Het is een sterk gespierde hond met veel uithoudingsvermogen, mits hij goed getraind wordt door voldoende beweging uiteraard. De grote borstkas zorgt voor een buitengewone longinhoud, wat ideaal is voor een zwemmerslijf. Hij staat recht op zijn poten. Tussen de tenen van de enorme voeten zitten zwemvliezen. Die combinatie van een groot oppervlak van de voetzool en de speciale vliezen zorgt voor bijzonder grote stuwkracht tijdens het zwemmen. Daar komt bij dat een newfoundlander een enorme kracht in de zwembeweging kan leggen, wat nog wordt aangevuld door de speciale zwemslag die het ras heeft ontwikkeld.

De kop van een newfoundlander is vierkant en massief. De relatief kleine ogen liggen vrij ver uit elkaar, boven een korte, stompe snuit die de gelijkenis met een beer weer extra benadrukt. Achterop de kop is een achterhoofdsknobbel prominent aanwezig, en de betrekkelijk kleine, driehoekige oren hangen af naar beneden langs de zijkanten van de schedel. De dikke lippen van een newfoundlander hangen ook af, waardoor deze honden zeker bij warmer weer of onregelmatig voeren enorm kunnen kwijlen.

De vacht van de newfoundlander is erg dik en ook hier lijkt het alsof het speciaal is ontworpen om mee in woest, koud zeewater te zwemmen. De onderlaag is dicht, kortharig en compact voor optimale isolatie. De bovenlaag of deklaag heeft langer haar en een olieachtige buitenkant, waardoor de vacht als geheel erg goed waterafstotend werkt. Op het droge is zo’n dikke harige vacht weer iets minder praktisch, zeker ook voor de eigenaar. Als je overweegt om een newfoundlander in huis te nemen moet je rekening houden met een lastig te borstelen vacht die sterk verhaart. Ook voor je hond is de dikke vacht een punt van aandacht: wandelen in de sneeuw of regen is geen probleem, maar op warme dagen kun je beter de koelere momenten gebruiken om jullie rondjes te maken.

Er loopt al langer een discussie over de vraag of newfoundlanders van alle kleuren bij hetzelfde ras zouden horen of niet. In sommige landen wordt er onderscheid gemaakt, maar dat gebeurt niet overal. Oorspronkelijk heeft het ras een gitzwarte vacht, maar er bestaan ook bruine, grijze en zwart-witte newfoundlanders. De newfoundlanders met witte en zwarte kleur in de vacht worden ook wel Landseer ECT (European Continental Type) genoemd, naar de schilder Landseer die ze vaak op het doek heeft vastgelegd. De zwart-witte Landseer lijkt sterk op andere newfoundlanders, maar staat iets hoger op de poten. Om de verwarring compleet te maken bestaan er nu dus wit-zwarte newfoundlanders en wit-zwarte Landseers ECT. Toch zijn deze varianten erg sterk aan elkaar verwant.

Een newfoundlander is kort gezegd net zo lief als hij groot is. Ze hebben een zachtaardig en geduldig karakter: je moet het wel heel erg bont maken wil je deze honden echt boos krijgen. Lukt dat om de één of andere reden uiteindelijk toch, dan is een kwade newfoundlander te vergelijken met een neushoorn: ineens kunnen ze heel snel zijn, met meer dan genoeg spierkracht om een mens of hond compleet ondersteboven te lopen. Dat is wel echt een uitzonderlijke gebeurtenis, want newfoundlanders blijven eigenlijk altijd kalm en je zult ze ook zelden horen blaffen.

Ze zijn mede door hun lange geschiedenis van samenwerken met mensen uitstekende gezelschapshonden. Ook is een newfoundlander in de regel erg vriendelijk tegen kinderen. Vroeger werd de hond zelfs wel gebruikt om kinderen op een slee of in een iglo warm te houden als de kou te erg dreigde te worden. Toch is het voor geen enkele hond verantwoord om met kleine kinderen alleen te worden gelaten. Zorg daarom dat je altijd in de kamer blijft bij kinderen en honden: zelfs met een grote vriendelijke reus als een newfoundlander.

Een newfoundlander is erg gehecht aan zijn gezin en zal zijn baasjes ook beschermen als dat nodig is. Toch is het geen echte waakhond en ook geen jachthond, dus meestal zal deze hond heel lang tolerant en rustig blijven, ook naar andere honden en huisdieren zoals katten toe. Een newfoundlander kan na een goede socialisatie redelijk goed een tijdje alleen in huis blijven. Toch is het een te intelligent en te sociaal dier om lang achter elkaar alleen te zijn: genoeg gezelschap is gewoon de verantwoordelijkheid van ieder baasje met hart voor honden.

Het voornaamste punt bij de verzorging van een newfoundlander is aandacht voor de vacht. Je zult echt minstens één keer per week een flinke kamronde moeten organiseren, maar eigenlijk is meerdere malen per week beter voor de gezondheid van de huid en de conditie van de vacht. Elke dag even goed borstelen helpt om het kammen minder moeilijk te maken. Als je newfoundlander in de rui is raden we zelfs aan om met een speciaal harkje dagelijks de vacht even aan te harken. Daarmee creëer je een win/winsituatie: het is niet alleen fijn voor je hond, maar het scheelt jou ook een harig interieur.

Door de sterke isolerende werking van de dubbele vacht kan er moeilijk lucht doorheen circuleren, waardoor bij slechte verzorging al snel irritaties, ontstekingen en andere problemen gaan optreden. Ook gaan knopen en klitten er steeds moeilijker uit naarmate ze langer in de vacht zitten. Neem dus regelmatig de tijd voor vachtverzorging en maak er gewoon een gezellig momentje van. Zie het als vlooien zoals dat bij apen gebeurt: een mooie kans om aan jullie gezamenlijke band te werken.

Naast de vacht zijn ook de oren en ogen van je hond belangrijk om te verzorgen. Controleer ze regelmatig op opgehoopt vuil. Zie je viezigheid of rood en gezwollen weefsel, dep het dan voorzichtig af met lauw gekookt water op een tissue of wattenstaafje. De nagels van je newfoundlander moet je ook in de gaten houden. Knip ze alleen zelf als je weet hoe het moet: twijfel je, schakel dan een professional in.

Een sterk gebit is voor een hond van levensbelang, dus ook dit moet je goed en regelmatig verzorgen. Poets elke week minstens een keer de tanden van je hond met speciale hondentandpasta. Als je newfoundlander last van zijn gebit krijgt kan dat het eetgedrag verstoren, maar ook kunnen ontstekingen overslaan naar andere weefsels en organen. Daarmee kunnen levensbedreigende problemen ontstaan, dus hou de tanden van je dier altijd goed in de gaten.

Een newfoundlander is zo op het eerste oog een grote rustige lobbes. Toch is genoeg bewegen heel belangrijk voor deze honden. Met wandelen en spelletjes hou je je newfoundlander niet alleen in conditie, maar ook mentaal blijft hij er scherp en alert door. Dit ras heeft een sterk ontwikkeld spierstelsel, wat genoeg moet worden getraind om het in goede gezondheid te houden. Ook moeten de gewrichten soepel blijven om al dat gewicht goed te kunnen blijven verdragen. Een newfoundlander is gebouwd voor uithoudingsvermogen, dus lange wandelingen passen prima bij zijn levensritme.

Als je een newfoundlander puppy hebt, moet je niet meteen heel lang of heel ver gaan wandelen. Begin met de stelregel dat een puppy voor elke maand van zijn leeftijd vijf minuten per keer mag wandelen. Is je puppy twee manden oud, dan kun je dus 2x5=10 minuten per wandeling gaan lopen, en zo steeds verder uit blijven bouwen om de ontwikkeling van de gewrichten niet te forceren. Maak vier keer per dag zo’n rondje, maar tel daarbij niet de keren mee dat jullie even snel naar de hoek van de straat lopen voor een snelle plas.

Om je newfoundlander mentaal in vorm te houden zijn spelletjes en breintraining belangrijk, maar ook gewoon leuk om samen te doen. Daarbij is alles dat met water te maken heeft extra leuk voor deze geboren zwemmers. Watersport en -spel is ook een mooie manier om te bewegen zonder de gewrichten te veel te belasten. Let wel op in de buurt van zwemwater, want sommige newfoundlanders hebben uit instinct de neiging om nietsvermoedende badgasten uit het water te ‘redden’!

Een goede opvoeding en socialisatie zijn voor alle hondenrassen een belangrijke investering in een leuke toekomst samen. Voor een hond van het formaat van een newfoundlander is het misschien wel extra belangrijk om dit goed aan te pakken, want ook al zijn ze vriendelijk en coöperatief van aard, als ze niet goed leren luisteren kan zo’n reus een behoorlijk lastpak zijn. Ga samen op puppycursus en leer je hond tijdens jullie wandelingen wennen aan nieuwe indrukken, andere dieren en de mensen om jullie heen.

Lees je goed in over puppy’s en hun gedrag voor je je newfoundlander in huis krijgt. Er zijn allerlei goede boeken vol praktische tips en adviezen te vinden, zoals bijvoorbeeld over bench training, zindelijkheid en het afleren van bijtgedrag. Met een goede voorbereiding geef je je hond en jezelf de beste start voor een leven lang hondenplezier.