Alles over de Nova Scotia duck tolling retriever

Om te voorkomen dat deze tekst onleesbaar wordt door de lange, deftige naam van dit hondenras, zullen we de Nova Scotia duck tolling retriever regelmatig noemen bij de naam die door hun baasjes, fans en vrienden meestal wordt gebruikt. De naam ‘toller’ is internationaal gangbaar en zeker binnen de gemeenschap die is ontstaan rond deze bijzondere jacht- en gezelschapshonden weet iedereen precies wat er met een toller wordt bedoeld.

Tollers zijn ontstaan als op en top jachthonden, en dat zijn ze vandaag de dag nog steeds. Het verhaal van dit ras begon nog niet zo heel lang geleden in Canada. Zoals de officiële naam van de toller al doet vermoeden gebeurde dat in de provincie Nova Scotia, om precies te zijn in het district Little River van de streek Yarmouth. Allebei deze streeknamen komen terug in de vroegere namen van de toller: Yarmouth Toller en Little River eendenhond.

Gevogelte staat over de hele wereld al sinds mensenheugenis op het menu. In zo ongeveer alle streken waar zoetwater veel voorkomt zijn bovendien wel eenden te vinden. Het is dus niet zo verwonderlijk dat er door veel mensen speciale technieken zijn bedacht om op eenden te jagen. Daarbij zijn ook op verschillende manieren honden ingezet; sterker nog: sommige rassen zijn er speciaal voor gefokt. Dat geldt voor de Novia Scotia duck tolling retriever, maar ook voor andere rassen zoals ons eigen Nederlandse kooikerhondje (een jager die eenden in een speciale kooi lokt heet hier nog altijd ‘kooiker’).

Soms geldt ook in de hondenwereld de uitspraak “beter goed gestolen dan slecht bedacht”. Een speciale vorm van de eendenjacht, waar de toller onlosmakelijk mee verbonden is, werd door menselijke jagers ‘afgekeken’ van vossen, die ook best eenden lusten. Het grote probleem voor een vos is daarbij om de eend uit het water te krijgen. Daar hebben ze het volgende op bedacht: de vossen jagen met zijn tweeën. Een van de vossen verbergt zich in het riet langs het water en houdt zich stil. Intussen gaat de andere vos de eenden ‘lokken’, door met zijn pluimstaart hoog in de lucht tussen de rietstengels door te bewegen. Eenden vinden dat een fascinerend gezicht: zo boeiend zelfs, dat ze vaak dichterbij proberen te zwemmen om het beter te bekijken. Zijn ze eenmaal bij de rand van het water aangekomen, dan springt vos nummer twee uit zijn schuilplaats om ze te grijpen en uit het water te trekken. Zo slim zijn sluwe vossen dus als jagers!

Toen in de negentiende eeuw steeds meer Europeanen zich vestigden in Noord-Amerika, en dus ook in Nova Scotia, ontdekten ze dat de oorspronkelijke bewoners van de streek de kunst van de vossen al lang geleden hadden afgekeken. Ze bonden een stuk vossenbont aan een touw om de eenden te lokken en vingen ze zo uit het water. Uiteraard dachten de Europese immigranten dat die techniek nog verder kon worden verbeterd, zeker als er met geweren op de eenden kon worden gejaagd. Ze gingen aan de slag om een hondenras te ontwikkelen dat de slimme vossenstreken kon nabootsen. Zo begon het verhaal van de Nova Scotia duck tolling retriever.

Het lokken van eenden door vossen bleek ook al in het oude Europa bekend te zijn geweest. De (plezier-) jagers van Nova Scotia gingen op zoek naar kruisingen waarmee ze een retrieverachtige jachthond zouden krijgen, maar dan wel eentje met een rode pluim aan zijn staart die op de wuivende lokpluim van de vos leek. De precieze kruisingen zijn niet goed gedocumenteerd, dus de voorouders van de toller zijn niet met zekerheid meer te identificeren. Vermoed wordt dat verschillende soorten retrievers, Ierse setters, labradors en border collies gebruikt zijn om tot de Nova Scotia duck tolling retriever te komen. Sommige liefhebbers denken ook dat het Nederlandse kooikerhondje erbij betrokken is geweest, maar dat is niet met zekerheid te zeggen. Wel is zeker dat met ‘tolling’ het specifieke lokken van eenden met de pluim aan de staart wordt bedoeld. De term is afkomstig van de klinkende ‘lokroep’ van een luidende kerkklok, dat in het Engels ook ‘to toll’ wordt genoemd.

Natuurlijk heb je aan alleen een mooie rode pluim op je staart niet genoeg om een goede jachthond te zijn. Gelukkig heeft de Nova Scotia duck tolling retriever meer in huis. Het ras staat niet voor niets als ‘retriever’ bekend. Nadat ze de eenden dichtbij genoeg hebben gelokt om de jager ze te laten schieten, gaan ze de geschoten prooi ook ophalen. Deze vorm van apporteren heet in het Engels ‘to retrieve’, wat niet alleen de naam van dit ras verklaart, maar ook van een heleboel andere retriever- rassen uit de jachtwereld. Tollers zijn voor dat apporteren vanaf de waterkant ook nog eens extra gespecialiseerd door de zwemvliezen die ze tussen hun tenen hebben. Samen met hun dubbele
vacht maakt dat tollers tot echte waterhonden: perfect dus voor deze bijzondere vorm van jagen op eenden vanaf de kant en in het water.

Tollers zijn dan wel speciaal gefokt voor de eendenjacht, maar deze werkhonden hebben veel meer in huis dan alleen een mooie rode pluimstaart. Tollers zijn sociale, slimme en enthousiaste honden. Ze zijn altijd in voor avontuur of een spelletje, maar ook in de woonkamer op een kleed of op de bank voelen ze zich gemakkelijk thuis. Daarom is de Nova Scotia duck tolling retriever tegenwoordig niet alleen erg in trek bij plezierjagers in Europa en Amerika, maar ook bij veel hondenliefhebbers die een mooie, lieve en speelse kameraad in huis willen halen.

Het duurde tot vrij laat voordat de toller officieel erkend werd als op zichzelf staand ras. In 1945 werd het ras in thuisland Canada erkend door de Canadian Kennel Club . De internationale organisatie FCI volgde pas in 1982, en het duurde nog tot 2002 voordat de American Kennel Club het ras erkende. Voor die tijd, in 1995, werd in Nova Scotia zelf een wet aangenomen die de toller tot de
officiële hond van de provincie uitriep. Dat is natuurlijk een mooi stukje erkenning van een lokaal gewaardeerde hond, maar gelukkig is de Nova Scotia duck tolling retriever in de tussentijd ook populair geworden onder een internationale groep liefhebbers. De toller van vandaag wordt zeker
nog met groot succes in de plezierjacht ingezet, maar inmiddels is het voor veel gezinnen ook een echte vriend voor binnenshuis en voor buiten geworden.

Naast zijn scherpe jachtinstincten en goed ontwikkelde sociale intelligentie is de toller breed geïnteresseerd als het om sport en spel gaat. De meeste hondensporten zijn geschikt voor dit ras, tot groot plezier van heel veel baasjes. Behendigheid, gehoorzaamheid en duursport zijn allemaal erg geschikt voor de toller. Toch vindt deze retriever buiten de jacht bijna niets zo leuk als apporteren,
wat natuurlijk een diep ingesleten onderdeel van zijn werkhondenverleden is. In al die activiteiten is een toller onvermoeibaar. Er wordt van de Nova Scotia duck tolling retriever wel eens gezegd: “Als je met je toller gaat apporteren brengt hij het balletje terug totdat je rechterarm eraf valt, en dan gaat ‘ie kwispelend zitten wachten tot je met links gaat gooien.”

De Nova Scotia duck tolling retriever is oorspronkelijk gefokt om als hond op een vos te lijken. Dat zie je niet alleen aan de kenmerkende kleur van de vacht. Ook de wuivende staart met pluim doet aan vossen denken, en als het om intelligentie gaat doen ze ook nauwelijks onder voor de legendarische reputatie van het dier dat de inspiratiebron voor het ras is geweest. Toch houdt daar de vergelijking op, want het algemene uiterlijk van een toller is er toch echt één van een werkhond. Deze honden worden vaak voor kleine golden retrievers aangezien en dat is logisch, want uiteraard zit er geen vos tussen de voorouders van de toller, maar spaniels en retrievers des te meer.

Om eenden en ganzen te apporteren hoeft een jachthond niet erg groot te zijn. De toller is het kleinste retrieverras en onder de jachtrassen middelgroot: volwassen reuen van anderhalf jaar oud horen een schofthoogte tussen 48 en 51 centimeter te hebben, en teven zitten daar met 45 tot 48 centimeter niet ver onder. In de rasstandaard wordt geen vereist gewicht aangegeven, maar wel
richtlijnen: dit streefgewicht hoort voor een gezonde reu tussen de 20 en 23 kilo te liggen, voor teven tussen de 17 en 20 kilo. Het gewicht hoort wel in verhouding tot de hoogte en bouw van de hond te staan.

Een toller is een sterke hond, met een goede spieropbouw over het hele lichaam. Dat maakt het ras krachtig maar compact van bouw, met een mooie gebalanceerde verschijning. Een toller heeft gespierde schouders met naar achteren gerichte schouderbladen en een diepe borst. De rug is naar
verhouding kort en recht. De stevige lendenen lopen over in een sterke achterhand, die een brede en vierkante indruk maakt. De poten van een jachthond moeten stevig zijn, met sterke voetzolen, waarbij de voor- en achterpoten van een toller extra opvallen doordat ze voorzien zijn van
zwemvliezen tussen de tenen.

De wat driehoekige amandelvorm van de ogen en oogleden geven de toller een scherpe, intelligente blik. Ook de brede schedel heeft scherpe lijnen, met vlakke wangen en een taps toelopende snuit. Onder de goed aansluitende lippen zit een sterk schaargebit verborgen. Met zijn krachtige kaken moet een toller alsnog een specifieke zachte beet kunnen vasthouden om de gevonden vogels onbeschadigd naar de jager te kunnen apporteren. De grote, driehoekige oren hangen af langs de schedel, maar richten zich bij de hoge aanzet op de schedel eerst omhoog, waardoor een soort knik
ontstaat.

De kleur van de vacht is voor veel mensen een factor bij het besluit om voor een toller te kiezen. De kleur lijkt nog altijd op die van een vos. Rood en oranje voeren de boventoon, liefst met een witte markering op de staart. Witte haren zijn ook toegestaan onderaan de poten en op de borst en de bles. De huid op de lippen, neus en de oogleden mag zwart zijn, maar hoort eigenlijk vleeskleurig te zijn om goed aan te sluiten bij de kleur van de vacht. De toller heeft een dubbele vacht, die bedoeld is om ook in erg koud water zijn retrieverwerk te kunnen doen zonder onderkoeld te raken. Een
dichte, zachte ondervacht geeft extra bescherming onder een middellange, zachte deklaag. De vacht mag licht golvend zijn op de rug, maar steile haren blijven een streven binnen de rasstandaard. De typische pluim op de staart is een vorm van bevedering met langere haren. Ook op de hals, aan de
poten en achter de oren mag extra lange bevedering aanwezig zijn.

Tollers zijn speciaal gefokt om met veel plezier voor een jager te werken. De manier waarop ze hun speciale tolling gedrag aan de waterkant laten zien, in nabootsing van de vos, is speels genoeg om uit te stralen dat deze honden hier echt lol aan beleven. Die speelsheid maakt de toller niet alleen een heel specialistische partner voor jagers, maar ook een geweldige speelkameraad voor andere baasjes. Daar komt nog bij dat een werkhond als de toller van nature gelukkig wordt van samenwerken met de mensen om hem heen. Deze honden zijn slim genoeg om snel nieuw gedrag en allerlei spelletjes aan te leren. Dat maakt ze heel geschikt voor actieve hondenliefhebbers die graag tijd vrijmaken om samen te spelen, te ravotten en in de vrije natuur aan de slag te gaan.

De intelligentie van een toller is niet alleen een voordeel voor jagers. Deze slimme honden passen zich gemakkelijk aan het gezinsleven aan, waardoor ze heel goed als niet-jachthond in huis te houden zijn. Daar komt de lange samenwerking met de mens goed van pas, want een toller is een sociale hond die zich sterk hecht aan de personen om hem heen. Let wel op wanneer je besluit om voor een Nova Scotia duck tolling retriever puppy te kiezen, want slimheid werkt twee kanten op bij de opvoeding van je hond. Aan de ene kant leren ze snel, wat bij de training goed van pas komt, maar aan de andere kant hebben ze ongewenst gedrag ook in no-time aangeleerd. Ook kunnen deze honden erg koppig en eigenwijs zijn, wat van jouw kant als eigenaar om een flinke dosis geduld vraagt, Zorg dus dat je je goed voorbereid op de komst van je puppy om er de lieve, trouwe huisgenoot van te maken die een toller absoluut kan zijn.

Tollers zijn van nature zachtaardige een erg vriendelijke honden. Ze kunnen prima met mensen overweg en zijn dol op spelen en samen bewegen in de buitenlucht. Ook met kinderen kan een toller goed omgaan, maar daarbij moet je natuurlijk altijd onthouden dat het uiteindelijk een dier is. Leer je kinderen hoe ze zachtaardig met jullie puppy om moeten gaan, zodat het spelen niet te wild wordt. Laat kinderen ook nooit alleen met je toller (of welke hond dan ook) zonder toezicht, want een ongelukje zit altijd in een klein hoekje. Naar vreemden toe kunnen tollers zich afwachtend opstellen, maar agressie richting onbekenden is geen natuurlijke neiging van dit ras. Toch moet ook hier worden vermeld dat elk dier agressief kan worden wanneer mensen of andere dieren dat gedrag uitlokken, dus wederom geldt dat een goed doordachte en consequente opvoeding essentieel is om het zachtaardige karakter van een toller optimaal naar voren te brengen.

Je zou kunnen stellen dat de belangrijkste vorm van verzorging voor de Nova Scotia duck tolling retriever vooral zit in zorgen voor voldoende sport, spel en uitdaging, maar ook het lijf van je hond heeft voldoende zorg en aandacht nodig. Als je zoals veel baasjes valt voor de prachtige rood-oranje vacht van dit ras, dan zul je begrijpen dat die dubbele laag isolatie ook regelmatig onderhoud nodig
heeft. Wekelijks goed borstelen is een noodzaak, zeker door al dat buitenspelen. Vuil, takjes en modder kunnen gemakkelijk tussen de haren blijven zitten. Die moeten minstens eens per week grondig worden weggeborsteld om ongemak, klitten en knopen te voorkomen.

Tijdens de ruiperiode zul je merken dat eens per week borstelen niet genoeg is. In de rui mag je de frequentie daarom best opvoeren naar een dagelijkse verzorgingsronde. Let ook buiten de rui bij de vachtverzorging extra goed op de dichte haren rondom de oren en bij de voeten, want daar kan de vacht gemakkelijk verward raken. De haren rondom de ogen en de gehoorgang zijn risicoplekken voor ophopingen van vuil en bacteriën, dus hou deze hotspots in de gaten bij het borstelen en maak ze indien nodig goed schoon met lauw gekookt water. Pas op met het wassen van de vacht van je toller: het is zeker geen noodzaak en als het te vaak gebeurt vermindert het de beschermende werking van de dubbele vacht van je hond.

De tanden van je toller kun je het beste verzorgen door ze te poetsen met hondentandpasta en een speciale tandenborstel voor honden. Begin hier meteen in de puppy leeftijd mee, zodat jullie er allebei aan kunnen wennen. Let bij het poetsen op of je ontstekingen of irritaties ziet, want als die uit de hand lopen kan dat ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van je hond. Ook de nagels
van je hond hebben aandacht nodig. Ze mogen niet te lang worden en als ze splijten of afbreken kan dat pijn, irritatie en mobiliteitsproblemen opleveren. Controleer de nagels daarom wekelijks en laat ze knippen door een professional als je zelf niet zeker weet hoe het moet.

Als geboren jachthond heeft de Nova Scotia duck tolling retriever dagelijks veel beweging nodig. Drie keer een rondje om het blok is bij lange na niet genoeg voor deze dieren, dus als je zelf het liefst zo weinig mogelijk aan beweging doet is de toller geen geschikte hond voor jou. Als je juist graag actief bezig bent in de buitenlucht en graag elke dag een flink stuk gaat wandelen, fietsen, of hardlopen dan is het omgekeerde juist waar. Je zult een volwassen toller niet snel uit weten te putten: deze honden hebben zo’n groot uithoudingsvermogen dat jij waarschijnlijk eerder moe bent dan je hond.

Natuurlijk moet je de beweging van een toller puppy rustig opbouwen, net zoals dat bij kinderen gedoseerd moet gebeuren. Ook moet een puppy een rustige plek in huis hebben waar hij voldoende tijd en rust krijgt om te slapen en de indrukken van de dag goed te verwerken. Hou voor een puppy de volgende richtlijn aan bij jullie wandelingen of uitlaatrondes tijdens het eerste jaar: voor elke maand dat je puppy ouder wordt mogen jullie vijf minuten langer wandelen. Is je puppy dus vier maanden oud, maak dan wandelingen van 4x5=20 minuten per keer. Doet dit vier keer per dag voor een gebalanceerde start van jullie actieve leventje samen.

Een toller moet dus dagelijks lekker kunnen bewegen, maar met alleen fysieke uitdagingen zijn deze jachthonden niet gelukkig te houden. Het apporteren van geschoten wild zit dit ras echt in het bloed, dus ook de mentale prikkel van taakgericht (samen-)werken is een basisbehoefte voor een toller. Spelletjes zijn heel belangrijk voor een goede mentale conditie van je toller, zeker als er combinaties van mentale uitdagingen en lekker veel bewegen in verwerkt zitten. Ga je een stuk wandelen? Neem zeker een balletje mee, of zoek een mooie stok om mee te apporteren.

Ook als je je toller niet als jachthond inzet zijn er allerlei sportieve activiteiten te bedenken om de werklust en de beweeglijkheid van je hond de ruimte te geven die ze verdienen. Nova Scotia duck tolling retrievers zijn geschikt voor zo ongeveer elke vorm van hondensport, dus kijk vooral eens rond naar de mogelijkheden bij jou in de buurt en probeer samen de opties uit. Hoe dan ook worden tollers eigenlijk altijd blij als ze een stukje kunnen zwemmen, dus als je een meertje of een plas in de buurt hebt is dat de moeite van het proberen waard. De zee is ook een mooie zwemplek. Let wel op, want je hond moet wel leren zwemmen. Gooi een puppy of volwassen hond nooit zomaar in het water! Op de site van de rasvereniging vind je meer informatie over verantwoord zwemmen voor tollers.

Hoewel je in sommige bronnen zult lezen dat Nova Scotia duck tolling retrievers gemakkelijke honden zijn om op te voeden, is dat soort informatie altijd relatief. Neem dat dus met een korreltje zout. Dit ras heeft absoluut een goede naam op het gebied van vriendelijkheid, intelligentie en een sterke band met hun baasjes, maar daarvoor moet wel gewerkt worden, en dan met name van jouw kant. Zorg altijd dat je goed voorbereid bent op de komst van je puppy door goede informatie te verzamelen over training en socialisatie. Schrijf je ook meteen in voor een puppycursus, zodat jullie samen leren werken met elkaar en om leren gaan met verschillende situaties, andere honden en natuurlijk ook met andere hondenbezitters.

Een Noiva Scotia duck tolling retriever is een slimme, fijnzinnige en gevoelige hond. Ze zijn van nature gefokt om mensgericht te zijn, en daardoor zijn ze kwetsbaar voor je stemverheffingen, snauwen en onvriendelijke bejegeningen. Dat kan nog wel eens lastige situaties opleveren bij de opvoeding van je toller, want ze kunnen door hun intelligentie ook eigenwijs en ongehoorzaam zijn.
Wees altijd consequent in het aangeven van wat wel en wat niet mag, maar probeer de opvoeding positief te houden. Richt je dus op het belonen van wat mag en wat goed gaat, in plaats van te bestraffen wat niet mag. Schreeuwen tegen een toller, of erger nog, fysieke agressie om iets ‘af te leren’, zijn uit den boze.

Socialisatie is een cruciaal onderdeel van de opvoeding. Met socialisatie bedoelen we dat je je hond leert wennen aan alle prikkels en situaties die jullie in het dagelijks leven tegen kunnen komen. Vanaf de puppyleeftijd kun je socialisatie langzaam opbouwen door bij jullie wandelingen steeds andere omgevingen op te zoeken, zoals bijvoorbeeld een winkelcentrum, weilanden met koeien, straten met verkeer (goed oppassen natuurlijk) of het openbaar vervoer. De kunst is om dit geleidelijk op te bouwen en je hond te laten zien dat jij rustig blijft tussen al die vreemde prikkels. Geef je puppy na elke korte socialisatieronde genoeg rust om alle ervaringen te kunnen verwerken, dan groeit hij langzaam maar zeker op tot een stabiele, zelfverzekerde en kalme hond die je overal mee naartoe kunt nemen.

Als je je toller voor de jacht wilt gaan gebruiken vraagt dat om specifieke training. Er schuilt wel een jachtinstinct in je puppy, maar dat zul je moeten trainen en opbouwen om er een goede hulp bij de jacht van te maken. Je kunt bijvoorbeeld al vanaf de leeftijd van tien weken een puppy jachttraining volgen naast de gewone puppycursus. Als je geïnteresseerd bent in de jacht heb je hier wellicht zelf al ervaring mee, maar zlefs dan is het goed om te kijken op de  jachttrainingspagina van de rasvereniging. Hier vind je ook speciale cursussen en evenementen die met de jacht en het ‘tollen’ te maken hebben. Onthoud wel dat het opleiden van een goede jachthond een kwestie van geduld is en veel werk is. Ook voor volwassen tollers zijn er allerlei jachtproeven en activiteiten voor
bijvoorbeeld speuren en zweetwerk te vinden.