Alles over de rottweiler

Rottweilers zijn in hun oorspronkelijke vorm al heel lang trouwe vrienden en helpers van de Europese mensen. Ze hebben een lange weg afgelegd van de werkhonden die ze ooit waren tot de grote trouwe gezinsdieren die ze vandaag de dag zijn, zowel door de tijd als in kilometers. De naam rottweiler doet een Duitse oorsprong vermoeden en daar zit een kern van waarheid in, maar dat is niet het hele verhaal.

Volgens deskundigen loopt de bloedlijn van de tegenwoordige rottweiler terug tot aan het begin van onze moderne geschiedenis, in de tijd van de Grieken. In die tijd maakten de Griekse stadsstaten gretig gebruik van een dog-achtig waak- en werkhondenras dat molos heette, vernoemd naar een gebied aan de Griekse kust. Zoals dat vaker gebeurde werd deze Griekse traditie dankbaar overgenomen door de Romeinen. De legioenen van Rome gebruikten deze dieren als drijfhonden op hun jarenlange veldtochten door heel Europa. Kuddes vee reisden met de legionairs mee als voedsel voor onderweg, opgedreven door de molos, de voorloper van de rottweiler. Voor vermaak van de troepen werden de honden ook als vechthond gebruikt. Ze dienden ook als waakhond, want in die dagen wemelde het in deze streken van wilde dieren zoals wolven en beren.

Deze voorouder van onze rottweiler was destijds blijkbaar al net zo’n veelzijdig en nuttig dier als in zijn moderne achterneef. Romeinse legioenen lieten hun molos-achtige honden door het hele continent achter, tot blijdschap van lokale bewoners. Overal vonden spontane kruisingen plaats, dus ook in het Duitse plaatsje Rottweil, een voormalige Romeinse vestingstad waar een grote veemarkt ontstond. Om van en naar die markt te reizen moesten veehandelaren met hun kuddes op pad. Daarbij werd de afstammeling van de Romeinse drijfhond een favoriete keuze. Zo ontstond de naam rottweiler. Geen herdershond dus, maar een waak- en veedrijvershond.

Vanaf het moment dat de rottweiler in steeds grotere delen van Duitsland werd ingezet voor zijn ‘nieuwe’ taak kwam het ras steeds dichter bij de mensen te staan. Toen de veehandel langzaam maar zeker overging op transport per spoor en over de weg was er vaker een rol voor ze weggelegd als trekdier voor een hondenkar, die in de negentiende eeuw gebruikelijk was. Vooral de karren van lokale slagers werden vaak door rottweilers getrokken, waardoor ze nog steeds wel ‘metzgerhund’ worden genoemd, ofwel slagershond.

De rottweiler kreeg een andere rol. In plaats van kuddes bewaakten ze steeds vaker huizen en erven van families. Ook als politiehond werd de Rottweiler een tijdlang enthousiast ingezet, tot andere honden zoals de Duitse herder hem van die plaats verdrongen. Inmiddels zijn rottweilers geliefde gezinshonden geworden, die ondanks hun intimiderende uiterlijk echte trouwe kameraden van heel veel baasjes over de hele wereld zijn. Daarnaast zijn ze nog altijd erg geschikt om als werkhond te dienen, met name als waakhond, speurhond, sportdier en reddingshond.

Rottweilers zijn grote, sterke en imponerende honden. De schofthoogte van een reu hoort tussen 61 en 68 centimeter te liggen, terwijl teefjes 56 tot 63 centimeter hoogte kunnen bereiken. Een rottweiler is fors, gedrongen en stevig gebouwd, met duidelijk zichtbare spierbundels onder de vacht. Rottweilers leggen aardig wat gewicht in de schaal: een volwassen teef is ongeveer 42 kilo zwaar, terwijl een reu een gewicht van wel 50 kilo kan bereiken.

Een korte, stevige hals vormt de basis voor een brede kop met sterke kaken, uitlopend in een vrij lange en geprononceerde snuit met een sterke neusrug en zwarte aansluitende lippen. De kenmerkende vorm van de kop van een rottweiler wordt verder versterkt door de afhangende oren die een aanzet hoog bovenop de schedel hebben. Rottweilers hebben vaak een wat vragende blik in hun donkerbruine ogen, die door de lichtere kleur van de omringende vacht nog extra worden geaccentueerd.

Het stevige lijf van de rottweiler toont een forse borstkas en relatief korte lendenen aan de flanken, met geprononceerde gewelfde ribben. De rug is recht, zonder uitstekende schouderbladen of welvingen. De rug loopt uit in een halflange staart met haren die iets langer zijn dan op de rest van het lijf. Rottweilers hebben over hun hele lijf een korte, gladde en dichte vacht. De basiskleur van de vacht is zwart, met karakteristieke tekeningen in tan, een roodbruine, soms bijna vosachtige kleur op het gezicht, de borst, buik en poten.

Het is lange tijd gebruikelijk geweest om de staarten van rottweilers te couperen, maar gelukkig is dat sinds 2001 bij wet verboden, althans in Nederland. Ook de oren werden vroeger vaak gecoupeerd, maar dat mag hier al niet meer sinds 1996. Er werden verschillende redenen voor aangedragen. De Romeinen deden het al, omdat ze dachten dat het rabiës (hondsdolheid) kon voorkomen. In Engeland hoefden eigenaren vroeger geen belasting te betalen voor werkhonden, die gewoonlijk werden gecoupeerd, dus dat scheelde geld. Er werd ook beweerd dat het afknippen van de staart de rug zou versterken. Voor een taak als waak- of vechthond waren alle uitstekende delen een risico, dus ook daarvoor werd vaak gecoupeerd. Het werd zelfs gedaan om de simpele reden dat een Rottweiler dan geen servies meer van tafel kon zwiepen met zijn staart. Gelukkig blijft dit leed de honden in Nederland tegenwoordig bespaard. Toch gebeurt het nog steeds in het buitenland, zoals bijvoorbeeld in de Verenigde Staten.

Over het karakter van de rottweiler zijn baasjes het vaak niet eens met bijvoorbeeld de postbode of mensen die bang voor honden zijn. Dat ligt deels aan het krachtige en voor sommigen wat intimiderende uiterlijk van deze ‘ex-militair’ en voormalig vechthond, maar het is ook een imagokwestie. Nog niet zo lang geleden werden rottweilers regelmatig als afschrikwekkende hond gebruikt door eigenaren die indruk wilden maken op straat, compleet met halsbanden vol spikes. Afbeeldingen van rottweilers in bijvoorbeeld logo’s en de media werden sterk geassocieerd met een agressief imago. Ook werden rottweilers getraind en gefokt om zich dominant en agressief te gedragen, deels ook om als waakhond indringers effectief af te schrikken. Zo kreeg het ras een slechte naam.

Vanwege dit imago, maar ook door een serie echte bijtincidenten met rottweilers, werd het de rasvereniging verplicht om alle honden te testen op zogenaamd Maatschappelijk Aanvaardbaar Gedrag (MAG-test). Die verplichte tests hebben er gelukkig toe geleid dat de Nederlandse rottweilers van tegenwoordig geselecteerd zijn op een zachtaardiger karakter dan ze vroeger wel eens hadden. Daarnaast geldt dat het karakter van een rottweiler (en eigenlijk van elke hond) voor een belangrijk deel bepaald wordt door het karakter en de bedoelingen van zijn baasje. Zeker tegenwoordig hebben rottweilers het in zich om een rustige, zachtaardige gezinshond te zijn, maar dan moeten de opvoeding en socialisatie daar wel op gericht zijn natuurlijk.

Als ze rustig en zonder agressie worden opgevoed zijn rottweilers vriendelijke, evenwichtige en rustige honden. Omdat rottweilers nog steeds hun werkhondenkarakter in zich dragen spannen ze zich graag in om het hun baasjes naar de zin te maken. Ze hebben een groot uithoudingsvermogen en om dat in stand te houden hebben ze veel beweging nodig. Ze zijn sterk op mensen gericht en hebben aandacht en contact nodig. Rottweilers zijn vrij zelfstandige dieren, waardoor ze beter in staat zijn om een tijdje alleen thuis te blijven dan veel andere rassen.

Rottweilers zijn erg trouw aan hun baasjes en hebben de neiging om ‘hun’ gezinnetje te beschermen en te bewaken. Dat is op zich een mooie eigenschap, maar het kan wel tot gevolg hebben dat ze niet direct vriendelijk reageren op vreemden. Goede socialisatie is dus erg belangrijk om te zorgen dat ze niet elk vreemd gezicht als een bedreiging gaan zien. Dit geldt in het bijzonder voor kinderen, maar natuurlijk ook voor volwassenen. Hebben jullie kinderen of krijgen jullie weleens visite waarbij ze kinderen meenemen? Zorg er dan voor dat je je rottweiler puppy het liefst dagelijks even socialiseert met deze kinderen, maar ook met andere kinderen. Bezoek bijvoorbeeld op een rustig moment het schoolplein. Doe dit meerdere keren per week, zodat een rottweiler bekend raakt met verschillende kinderen. Neem je rottweiler puppy ook mee naar bijvoorbeeld de markt of het winkelcentrum, zodat je pup gesocialiseerd wordt met volwassenen.

Ook na de eerste socialisatiefase moet je goed opletten als er bijvoorbeeld vriendjes of vriendinnetjes komen spelen. Wild spelende kinderen kunnen verkeerd begrepen worden door je rottweiler. Een por of duw kan worden gezien als een aanval op ’zijn’ gezinslid. Natuurlijk mag je jonge kinderen überhaupt nooit alleen laten met honden: ook je eigen kinderen niet.

Een echte geboren dierenvriend kunnen we de rottweiler niet noemen. Aan andere huisdieren zoals katten zal je puppy goed en rustig moeten wennen. Dat geldt ook voor andere honden, hoewel een rottweiler meestal vrij snel zijn interesse zal verliezen zolang de andere hond maar niet als indringer wordt gezien. Wat dat betreft zijn rottweilers veel meer geïnteresseerd in waar hun baasjes mee bezig zijn dan wat andere honden beweegt: reken er maar op dat je overal in huis nieuwsgierig gevolgd wordt, zeker als je iets nieuws aan het doen bent.

Rottweilers zijn relatief gemakkelijk als het om verzorging gaat. De belangrijkste aandachtspunten op dit gebied zijn de vacht, het gebit en het eetpatroon. De vacht van een rottweiler hoeft niet bijzonder vaak te worden geborsteld, maar eens per week is wel een minimum dat in feite voor alle rassen geldt. Een uitzondering hierop zijn de twee periodes per jaar waarin je hond in de rui gaat. In die weken is het wel nodig om een rottweiler dagelijks te kammen of te borstelen, omdat ze dan in hoog tempo verharen bij het wisselen van zomervacht naar wintervacht en andersom.

De verzorging van de tanden van je rottweiler is een belangrijk aandachtspunt. Irritaties en ontstekingen van tanden en tandvlees kunnen je hond veel ellende bezorgen en het eetpatroon negatief beïnvloeden. Bovendien kunnen deze ontstekingen overslaan naar andere delen van het lichaam, waardoor een vrij onschuldige ontsteking uiteindelijk zelfs dodelijk kan worden. Poets de tanden van je puppy en volwassen rottweiler minstens een keer per week met speciaal ontwikkelde hondentandpasta. Vaker mag ook, dat kan zeker geen kwaad, maar het is niet per se noodzakelijk.

Let op dat je rottweiler niet te zwaar wordt, door de voeding verantwoord te doseren en te zorgen voor voldoende beweging. Overgewicht is slecht voor de gewrichten van je hond, maar het tast net als bij mensen ook de algehele conditie en gezondheid aan. Een extra punt van aandacht is de timing van de voeding: geef je rottweiler minstens een uur rust na het eten, voordat jullie bijvoorbeeld gaan wandelen. Doe je dit niet, dan loopt je hond kans op een maagverdraaiing die erg pijnlijk kan uitpakken. De oren en ogen van je rottweiler kunnen ontsteken door ophopend vuil. Controleer ze regelmatig en dep vuil weg met een beetje lauw gekookt water. Controleer tenslotte regelmatig of de nagels niet te lang worden. Deze kun je zelf knippen als je weet hoe het moet: weet je dit niet, ga dan naar een specialist.

Als je het goed aanpakt zul je een fantastische speelkameraad hebben aan je rottweiler. Ze zijn van nature speels, intelligent en nieuwsgierig. Bovendien bewegen ze graag en werken ze het liefst voor hun baasje. Spelletjes vinden ze heerlijk, dus hiermee hou je ze met gemak in vorm, zowel fysiek als mentaal. Hou bij jullie spelletjes wel rekening met je omgeving: voorbijgangers schrikken gemakkelijker van een rondrennende rottweiler dan van een keffende chihuahua. Ook hier is goede socialisatie weer essentieel: laat je rottweiler vanaf puppy leeftijd rustig wennen aan andere mensen en dieren om hem heen en op straat.

Het grote sterke lijf van een rottweiler heeft veel beweging nodig om in vorm te blijven. De spieren moeten goed worden getraind om problemen met de gewrichten te voorkomen, met name heupaandoeningen. Rottweilers zijn als werkhonden heel geschikt voor ongeveer elke denkbare hondensport, maar ook als je gaat fietsen of hardlopen vinden ze het heerlijk om gezellig met je mee te hollen. Rottweilers die structureel te weinig bewegen krijgen niet alleen last van gewrichten en overgewicht, maar kunnen ook probleemgedrag gaan vertonen, simpelweg omdat ze ongelukkig zijn.

Zoals we al eerder aangaven is een goede socialisatie cruciaal. Dat geldt voor elke hond, maar misschien nog wel sterker voor een grote hond als een rottweiler, die nog altijd achtervolgd wordt door een negatief imago. Een consequente opvoeding is belangrijk: puppy-ogen zijn lastig te weerstaan, maar blijf bij je standpunt, want een volwassen rottweiler kun je ongewenst gedrag moeilijk weer afleren. Laat je puppy vanaf het begin rustig wennen aan vreemde indrukken, onbekende mensen en nieuwe situaties. In wezen zijn het rustige en evenwichtige dieren die niet snel kwaad of angstig worden, maar het waakse karakter dat ze nu eenmaal hebben moet je wel in goede banen leiden.

Zorg voor een stevig bewegingsregime met genoeg tijd om te wandelen. Hou als richtlijn voor een rottweilerpuppy aan dat je jullie wandelingen met vijf minuten mag verlengen voor elke maand die je puppy oud is. Een rottweilerpuppy van vier maanden mag bijvoorbeeld 4 x 5 = twintig minuten per keer wandelen. Hierbij telt enkel naar buiten om te plassen niet mee.

Ook weer zoiets dat voor elke puppy aan te bevelen is: een puppycursus. Ga hier zeker naartoe met je rottweiler zodra het kan, want daar zul je later een heleboel plezier van hebben door de discipline die je hem ermee bijbrengt. Het zou eigenlijk niet nodig moeten zijn om dit te zeggen, maar gebruik nooit verbaal of fysiek geweld bij de socialisatie van je rottweiler. Uiteindelijk keert zich dit altijd tegen je, en agressie kan alleen maar met agressie of angst worden beantwoord. Dit wil je koste wat kost wilt voorkomen, zeker met zo’n grote en sterke hond als een rottweiler.